Kurikulum ləğv edilir ? Müəllimlər sevinir

Bu gün ölkə saytlarının əsas xəbərlərindən biri "Mikayıl Cabborov kurikulumu ləğv edir” başlığı ilə verilən xəbər oldu.Bu xəbərə təhsil ekspertləri , müəlimlər , təhsil işçiləri müxtəlif rəylər bildirdilər.Əksər rəylərdə bu xəbəri çoxdan gözləyən müəllimləriin sevincləri öz əksini tapıb.

Təhsil Naziri cənab Mikayıl Cabbarov belə bir ifadə işlədibmi ? İşlədibsə hansı tədbirdə ,hansı müsahibəsində ?

Əvvəla baxaq kurikulum nədir ?- ""Kurikulum" latın sözü olub, mənası "kurs", "yol" deməkdir. Xarici pedaqoji ədəbiyyatlarda göstərildiyi kimi, kurikuluma aid biliklərin təşəkkül tapması və inkişaf etməsi üçün 30 ilə yaxın bir vaxt sərf olunmuşdur. 1918-ci ildə ilk kurikulumlar yaranmışdır. Artıq ötən əsrin 60-70-ci illərində dünyada, xüsusən ABŞ-da kurikulum ideyaları genişlənmiş, bir nəzəriyyə kimi formalaşmışdır. Kurikulum hərəkatı kimi genişlənən bu təhsil dalğası dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində də yayılmış, mütərəqqi təhsil təcrübəsi kimi özünün təsdiqini daha geniş miqyasda tapmışdır.

Azərbaycanda kurikulum termini ötən əsrin 90-cı illərinin sonundan etibarən istifadə olunmağa başlamışdır. İlk vaxtlar "təhsil planı" kimi tərcümə olunaraq istifadə edilsə də, sonralar araşdırmalarda kurikulum kimi işlənmiş, son illərdəki hüquqi-normativ sənədlərin dilində də eyni ilə həmin anlayış saxlanılmışdır...

Azərbaycan təhsil sistemində "kurikulum" yeni bir anlayışdır və o, təlim prosesi ilə bağlı bütün fəaliyyətlərin təşkilini və həyata keçirilməsini əks etdirən konseptual sənəd kimi başa düşülür. İslahat çərçivəsində elə bir konseptual sənəd hazırlanır ki, özündə təhsilalanlar üçün zəruri kompetensiyaları, məzmun və qiymətləndirmə standartlarını, hazırkı tədris planı və proqramlarını, şagirdə və onun hazırlıq səviyyəsinə verilən tələbləri, hər bir dərsin konkret inkişafetdirici məqsədlərini, metodik təminatı, dəyərləndirmə modelini, texniki təchizatını və s. təsvir etsin, müəllim və məktəb qarşısında duran vəzifələri və onların konkret həlli yollarını göstərsin.

Kurikulum müasir dərs modelinin əsas çərçivələri üzrə fənlər kursunun hər bir bölməsinin məqsədini, məzmununu, tədris-təlim fəaliyyətini, nailiyyətlərini, onların qiymətləndirilməsini əks etdirir.” (https://az.wikipedia.org/wiki/Kurikulum)

Təhsil Qanunda 1.0.45. bəndundə kurikukumun (təhsil prоqramının) izahı– təhsilin hər bir pilləsi üzrə təlim nəticələri və məzmun standartlarını, tədris fənlərini, həftəlik dərs və dərsdənkənar məşğələ saatlarının miqdarını, pedaqоji prоsesin təşkili, təlim nəticələrinin qiymətləndirilməsi və mоnitоrinqinin aparılması sistemini özündə əks etdirən dövlət sənədi dir kimi verilmişdir.

Təhsilin İnkişafı üzrə Dövlət Strategiyasının məqsəd və hədəflərinə ( 7-ci bölməsi ) nəzər salsaq görəcəyik ki , Strategiyanın istiqamətlərinin həyata keçirilməsi üçün əsas hədəf təhsilin bütün pillələri və səviyələri üzrə yeni kurikulumların yaradılması nəzərdə tutulmuşdur.

Göründüyü kimi kurikulumun ləğv edilməsi anlayışı özü səhvdir.Kurikulum ləğv edilə bilməz ,edilməyəcək də.Zamanla təkmilləşəcək ,yeni kurikulumlar yaradılacaq və tətbiq ediləcək.

2008-ci ildən tətbiq edilən və ümumtəhsil sektorunda çalışan pedaqoji işçilərin böyük əksəriyyətinin narazı olduğu "kurikulum” adı ilə tanınan təhsil proqramının ,həmin proqramlara uyğun yazılan dərsliklərin yaratdığı narazılığın əsl səbəbi nədir? Bu narazılıqlar haradan qaynaqlanır ? Nə dərəcə də doğrudur ? Bu suallara növbəti məqaləmizdə aydınlıq gətirməyə çalışacağıq.

Sonda onu qeyd etməyi özümə borc bilirəm ki, hər bir müəllim öz peşəkarlığı üzərində işləyərkən ,eyni zamanda təhsil sahəsində olan hüquqi-normativ sənədlərlə də tanış olmalıdır. Belə olarsa biz təhsil islahatlarının mahiyətini ,məqsədini və nəticələrini daha aydın təhlil edə bilərik.

Elşən Qafarov . Karyera Tədris və Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru