Elşən Qafarov : Bu valideyinlərlə məktəb rəhbərləri arasında narazılıq yarada bilər.

Uzun illərdir ki , ümumitəhsil məktəblərində təhsilalanların geyim forması müzakirə mövzusu olmuşdur. 2010-cu ildən qeyri-rəsmi olaraq Bakı Tikiş Evinin tikdiyi məktəbli forması tətbiq olunurdu.Həmin forma əsasən şəhərlərdə yerləşən məktəblərdə istifadə olunsa da , ucqar kənd və qəsəbələrdə bütün şagirdlər  bu formanı geymirdilər.

 Qeyd edim ki , özəl ümumi təhsil məktəblərində təhsilalanlar əvvəlki kimi təhsil aldıqları məktəbin nizamnaməsində göstərildiyi kimi geyinəcəklər. 29 mart 2019-cu il tarixində qəbul edilən “Ümumi təhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının  Qanunu”nun 12-ci maddəsinin 13-cu bəndində göstərilir ki ,  dövlət ümumi təhsil müəssisəsində təhsilalanlar üçün təsvirləri müvafiq icra hakimiyyəti оrqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən olunmuş geyim formaları tətbiq edilir.Eyni zamanda “Təhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu”nun 14-cu maddəsinin 10-cu bəndində də eyni fikir təsdiq edilmişdir. Pandemiyanın başlanması bu məsələnin tətbiqini gecikdirdi. 17 mart 2022-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 96 №-li Qərarı ilə dövlət mülkiyyətində olan ümumi təhsil məktəblərində təhsilalanların geyim formalarının eskizləri təsdiq edildi. 

Təsdiq edilmiş eskizlər cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmayıb . Belə ki, məlum qərarda şagirdlərin yay və qış geyimləri də daxil olmaqla 4 esgiz təsdiq olunub və göstərilir ki , hər bir məktəb  Pedaqoji Şuranın qərarına uyğun olaraq bu esgizlərin birini tətbiq edə bilər. Bunun üçün vaxt göstərilməyib. Ölkədə 4432 ümumi təhsil məktəbində 1 milyon 600 min şagird təhsil alır. Onların geyim formasını hazırlamaq üçün kifayət qədər vaxt lazımdır. Bakı Tikiş Fabrikinin rəhbərliyi bildirir ki, yeni forma ilə bağlı sifarişlər daxil olmayıb, yəni yeni formanı tikməyə başlamayıblar. Bu 4 esgizdən hansından neçə dəst tikilməlidir sifariş və ya proqnoz yoxdur. Düşünürəm ki , Təhsil Nazirliyi 96 №-li Qərarın yerinə yetirilməsi mexanizmi  ilə bağlı əmr verməli və Təhsil Nazirliyi müəyyən etməlidir , ibtidai təhsil səviyyəsində ( I-IV siniflərdə və məktəbəhazırlıqda ) , ümumi orta təhsil səviyyəsində ( V-IX siniflərdə ) , tam orta təhsil səviyyəsində ( X-XI siniflərdə ) və yaxud liseylərdə . gimnaziyalarda təhsilalanlar hansı esgizi geyinməlidir. Bu məsələni məktəblərin ixtiyarına vermək pərakəndəlik yaradar ,  Qərar tam yerinə yetirilməyəcək , nəticədə süni narazılıqlar yaranacaq.

Qərarda baş örtüyü nəzərdə tutulmayıb . Qız şagirdlərinin bir qismi dindar ailənin övladlarıdır və hicab geyinirlər. Bu məsələyə aydınlıq gətirilməli idi. Düşünürəm bir qeyd şəklində göstərilməli idi ki, ağ rəngdə hicab geyinilə bilər . Bu qeyri müəyyənlik həmin dindar qism valideyinlərlə məktəb rəhbərləri arasında narazılıq yarada bilər və qərarda bu nəzərə alınmalı idi.

Qərarda göstərilir ki, hər bir məktəbin xüsusi emblemi vurulmalıdır, məktəbli formalarına. Bu emblem hansı vəsait hesabına hazırlanmalıdır göstərilməyib. Hər bir məktəb istəyəcək ki , daha yaxşı düzəldilmiş emblem olsun onun şagirdlərinin geyimində və görünür ki bu emblem valideyinlərin hesabına hazırlanacaq ki, bu da məktəbdə kütləvi pulyığmalara və haqlı narazılıqlara gətirib çıxardacaq.

Ümumilikdə 96 №-li qərarı müsbət qiymətləndirirəm. Baxmayaraq ki , bu gün   bir çox ölkələrdə vahid məktəbli geyimləri ləğv olunur ( məsələn Türkiyə . Gürcüstan və s) vahid məktəbli geyimi çagirdlər arasında sosial bərabərsizliyi aradan qaldırır və bu da təlim – tərbiyyə prosesinin təşkilinə yardım edən əsas amillərdən biridir.