Kurikulumun yaradıcıları bu şəxslərdir - FOTO
Kurikulum təhsil proqramlarının yeganə yaradıcısı kimi tanınan konkret bir şəxs olmasa da, tarix boyu kurikulumun inkişafına mühüm töhfələr vermiş nüfuzlu pedaqoqlar və nəzəriyyəçilər olmuşdur.
Bu sahədə bəzi görkəmli şəxslər bunlardır:
1. John Dewey
Dewey nüfuzlu Amerika filosofu, psixoloqu və təhsil islahatçısı idi və təhsilə tələbə mərkəzli yanaşmanın tərəfdarı idi. Onun ideyaları praktiki öyrənmə, tənqidi düşüncə və fənlərin inteqrasiyasını vurğulayırdı.
2. Benjamin Bloom
Bloom, təhsil taksonomiyası ilə bağlı işi, xüsusən də Bloomun təhsil məqsədləri taksonomiyasının inkişafı ilə tanınan Amerika təhsil psixoloqu idi. Onun taksonomiyası təlim məqsədlərini bilik, anlama, tətbiq, təhlil, sintez və qiymətləndirmə kimi müxtəlif səviyyələrə ayırır.
3. Ralph Tyler
Tayler amerikalı pedaqoq və kurrikulumun hazırlanmasında təsirli şəxs idi. O, kurrikulumun dizaynında dörd əsas suala diqqət yetirən Tayler Əsaslandırmasını işləyib hazırladı: Təhsil məqsədləri hansılardır? Bu məqsədlərə nail olmaq üçün hansı təhsil təcrübələri təqdim edilə bilər? Bu təhsil təcrübələrini necə təşkil etmək olar? Bu məqsədlərə nail olub-olmadığını necə müəyyən edə bilərik?
4. Hilda Taba
Taba Estoniya əsilli Amerikalı pedaqoq və kurikulum nəzəriyyəçisi idi. O, kurikulumun tərtibi prosesinə müəllimləri və yerli icmaları cəlb etməklə, “otaq kökləri” yanaşmasını vurğulamaqla kurrikulumun inkişafına töhfə verib. Tabanın işi kurrikulumun planlaşdırılmasında öyrənənlərin ehtiyac və maraqlarının nəzərə alınmasının vacibliyini vurğulayırdı.
Qeyd etmək vacibdir ki, kurrikulumun hazırlanması tədqiqatlar, təhsil tendensiyaları, ictimai ehtiyaclar və bu sahədə peşəkarların təcrübəsi ilə formalaşan davamlı və dinamik bir prosesdir. Buna görə də, kurikulum təhsil proqramlarının tək yaradıcısı deyil, zamanla təhsil mütəxəssislərinin kollektiv səyi var.
Kənan Nağıbəyli