Xəbərlər
12 may 2017
7 547
Həm əylənib, həm də 700 bal toplamaq mümkündürmü?
Dövlət İmtahan Mərkəzi ali məktəblərə qəbul imtahanı keçirdi. İl keçdikcə qəbul imtahanlarında yüksək bal toplayanların sayı çoxalır, amma orta bal toplayanların sayı azalır. Builki qəbul imtahanlarında cəmi 10 nəfər isə 700 bal toplayıb. 600-dən yuxarı bal toplayanların da sayı çoxdur.
Yüksək bal toplayan tələbələrin çoxu imtahanı həyacansız sona vurduqlarını və günlərinin heç də hamısını tam olaraq oxumağa sərf etmədiklərini deyiblər. Necə deyərlər həm əylənib, həm də oxuyublar. İndiki zamanda həm oxumaq, həm də əyləncədən geri qalmamaq şərtilə yüksək bal toplamaq mümkündürmü? Yüksək bal toplayanlar həqiqətən savadlıdırlarmı?
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiq açıqlamasında bildirdi ki, şagirdə görə, bu hal dəyişə bilər.
"700 bal əslində böyük nəticədir, amma 690 toplayanlar da var, onların arasında o qədər də fərq yoxdur. Burada şans, texniki xəta məsələlərinin də olması mümkündür. Məncə də televizora baxmaq, planşetlə oynamaq, əylənmək bal toplamaqda o qədər də rol oynamır. Burada vaxtı düzgün bölmək və düzgün qiymətləndirmək məsələsi də var. Bütün günü dərs oxumaq hər şeydən məhrum olmaq demək deyil, sadəcə vaxtı düzgün dəyərləndirmək lazımdır”.
Təhsil sahəsi üzrə ekspert Kamran Əsədov isə məsələyə başqa aspektdən yanaşdı. O, açıqlamasında qeyd etdi ki, ümumilikdə 700 bal toplamaq maksimum savadlı olmaq demək deyil. "Yəni qəbul imtahanında toplanılan bal bilik ölçüsü deyil, test imtahanları sadəcə seçim üsuludur. Yüksək nəticəni daha çox diqqətli, hazırlıqlı, test tapşırığı ilə daha çox işləyən şagirdlər toplaya bilər. 700 bal toplayan abituriyentlə 300 bal toplayan abituriyentin dünyagörüşü arasında heç bir fərq yoxdur. Sadəcə 700 bal toplayan özünə daha çox inanır və daha çox vaxt ayırır. Onlar heç bir vaxt deyə bilməzlər ki, biz hazırlıq müəllimlərinin yanına getməmişik və hazırlıq kurslarında olmamışıq”.
"Onlar fərdi seçilib, repetitor, hazırlıq kurslarına gedib”
Təhsil eksperti bildirir ki, qəbul imtahanında iştirak etmək üçün ilk növbədə keçmiş TQDK-nın çap etdirdiyi test tapşırıqlarını öyrənməlisən. "Deməli, bunlarla işləmisənsə, dərsdən əlavə materiallarla məşğul olmusan. Hərtərəfli biliyə malik olmaq fərqlidir. 3-cü qrupa verən şagird kimyaya, 4-cü qrup tarixə və digər fənnlərə də də cavab verməlidir. Yüksək bal toplayanlar 9-cu sinifdən sonra yalnız öz ixtisasları üzrə oxuyanlardır. Həqiqətən də onların məktəblərində normal tədris prosesi qəbula uyğun, yüksək səviyyədə keçirilsəydi, təkcə həmin şagirdlər yox, bütün sinifyoldaşları da yüksək bal toplayardı. Deməli onlar fərdi seçilib, repetitor, hazırlıq kurslarına gedib. Daha çox 700 bal toplayanlar akademik Zərifə Əliyeva adına liseyin uşaqlarıdır. Hər il liseydən 700 bal toplayanlar mütləq çıxır. Deməli, liseydə tədris prosesini dərinləşdirilmiş və sürətlənmiş formada qəbul imtahanı yönümlü keçirlər. Niyə Neftçala rayon kənd məktəblərindən bunu toplayan yoxdur? Çünki bu məktəb heç bir qəbul proqramı üzrə dərs keçmir. Azərbaycanda 4481 orta ümumtəhsil məktəbləri var. Niyə onların hamısından 700 bal çıxmır”.
"Əgər onlar ikinci dəfə də 700 bal yığsalar, mən hesab edirəm ki, bu təsadüfi deyil”
Təhsil ekspertinin fikrincə, liseylər, hazırlıq kurslarının rəhbərliyi tədris proqramını qəbul proqramı üzərində qurur və şagirdlər bütün tədris prosesini qəbul imtahanı üçün hazırlaşırlar. "Bakı şəhəri 287 saylı Zəkalar liseyinin hər il 700 balları var. Deməli tədris prosesi yalnız qəbul üzərində qurulub. Bu tədris proqramına ziddir, çünki biz nəticəyönümlülük yox, şəxsiyyət yönümlü uşaqlar yetişdirməliyik. 2009-dan etibarən bu qərar qəbul edilib. Təəssüf ki, biz hələ də bilikyönümlülük nəticələr üzərində gedirik. 700 bal toplamaq onun gələcək üçün layiqli vətəndaş olacağı anlamına gəlmir. Biz məktəblərin nəticələrini qəbul imtahanlarına görə götürməməliyik. Ən yaxşı məktəbi nə qədər milli qəhrəman, şəxsiyyət, vətənə layiqli vətəndaş yetişdirdiyinə görə seçməliyik. Yəni 700 bal savad göstəricisi deyil. Əgər onlar ikinci dəfə də 700 bal yığsalar, mən hesab edirəm ki, bu təsadüfi deyil. Qəbul imtahanını tədris prosesi bitmədən keçirmək düzgün addım deyil. Çünki proqramı şagirdlər tam şəkildə mənimsəməyib”.
a24.az
