AzTehsil.com


Xəbərlər / Psixoloq / Valideyn
17 noyabr 2017
4 117


Uşaqlarda qorxu və "xoxan"ların sonrakı fəsadları



Bir çox valideynlər övladını verilən tapşırığı yerinə yetirməsi üçün və ya nadinclik etməsin deyə qorxudurlar. «Xoxan gələr aa, qoy başını yat» və ya «Yeməyini ye, yoxsa xoxan gələr səni aparar» kimi kəlmələr bizim ailələrimiz üçün yad deyil. Bəzən «xoxan»ı «iynə vuran həkim» və ya «küçədəki it» əvəz edir.

 

Valideynlərin uşaqları qorxutmaqla bağlı fantaziyaları sonsuzdur. Bəs ümumiyyətlə, uşağı qorxutmaq doğrudurmu?


Uşaqlarda qorxu hissi doğulandan yeniyetmə yaşına qədər mərhələlərlə inkişaf edir. Mütəxəssislər bu inkişaf mərhələlərini 0-2 yaş, 2-6 yaş, 6-9 yaş, 9-12 yaş və yeniyetməlik dövrlərinə görə fərqləndirirlər. 


0-2 yaşında olan uşaqlar ağrıdan, bərk səsdən, tək qalmaqdan və fiziki dəstəyi itirməkdən qorxurlar (əlini buraxanda, qucaqdan düşəndə və s.). Bu qorxu hissi doğulan gündən başlayır və tədricən güclənir. Böyük ehtimal bu yaşda uşaqların təsəvvürü tam formalaşmadığından onları «xoxan»la qorxuzmaq olmur. Başqa sözlə onlar hələ xoxan nə olduğunu nə dərk, nə də təsəvvür edirlər. 


2-6 yaşında olan uşaqlar daha çox tək qalmaq və qaranlıqdan qorxurlar. Bu yaş dövründə sözləri başa düşmək və təsəvvür etmək qabiliyyəti formalaşır. Ona görə də bu yaşda «xoxan» məfhumunu uşaqlar başa düşür və təsəvvür etdiyi «xoxan»dan qorxmağa başlayır. Böyüklərin qorxu yaradan sözlərinə balacanızda reaksiya formalaşır. "Ölüm" anlayışı ilə tanışlıq isə qorxunu bir qədər artırır.


6-9 yaşında olan uşaqlar yavaş-yavaş xəyali varlıqlardan daha az qorxmağa başlayırlar. Bəzən isə qorxulu hesab edilən oyuncaqlarla oynayırlar. Bu yaşda xoxanlar əhəmiyyətini itirməyə başlayır. Amma qorxu hissi hələ də aktual olaraq qalır.


9-12 yaşlı uşaqlar daha böyük və vahiməli «xoxanlarla» ünsiyyətə girməyə hazır olurlar. Zədə almaq və ya sevdiyi insanları itirmək qorxusu formalaşır.


Yeniyetməlik dövründə uşaqların nəzəri bilikləri və məntiqi təfəkkürü inkişaf etdikcə onların qorxuları tamamilə dəyişir. Yeniyetmələr daha çox sosial və iqtisadi hadisələrlə bağlı olur. Yaşıdları ilə münasibətlər, hormonlarla bağlı bədən formasının dəyişməsi və ətrafdakılar tərəfindən qəbul olunmamaq əsas qorxulara çevrilir.


Amma...

Uşaq illərində olan «xoxan»lar yuxarı yaşlarda şüuraltı səviyyədə qala və bir həyat boyu övladınıza mane ola bilir. Bu qorxuların onlarda digər insanlarla ünsiyyətə girmək, fikrini demək, ictimai yerdə danışmaq və bu kimi digər problemlər yaratmaq ehtimalı var.


Bəzi qorxular uşaqlarda keçici olsa da digərləri uzun müddət qalır. Belə hallar müşahidə etdikdə mütləq peşəkar psixoloqa müraciət etməyinizi tövsiyə edirik.




Загрузка...
Həmçinin oxuyun:
Valideynin ölümünü uşağa necə deyək?

Valideynin ölümünü uşağa necə deyək?

Kiçik məktəblilərin psixoloji xüsusiyyətləri

Kiçik məktəblilərin psixoloji xüsusiyyətləri

“Bu uşaqlar gələcəkdə avtoritet olurlar”- PSİXOLOQDAN ÇAĞIRIŞ

“Bu uşaqlar gələcəkdə avtoritet olurlar”- PSİXOLOQDAN ÇAĞIRIŞ

Qulaqcıq taxanlar üçün BÖYÜK TƏHLÜKƏ: “... şizofreniyanın başlanğıcıdır”

Qulaqcıq taxanlar üçün BÖYÜK TƏHLÜKƏ: “... şizofreniyanın başlanğıcıdır”

Dərs ilinin ilk günü ağlayan birincilər - Məktəbdə onlarla necə davranmaq lazımdır?

Dərs ilinin ilk günü ağlayan birincilər - Məktəbdə onlarla necə davranmaq lazımdır?

Qız uşaqları atalarına, oğlan uşaqları analarına gözəl görünmək istəyir- Valideynlərin nəzərinə

Qız uşaqları atalarına, oğlan uşaqları analarına gözəl görünmək istəyir- Valideynlərin nəzərinə

Uşağınızı məktəbə belə hazırlayın – PSİXOLOQ YOLLARI GÖSTƏRİR

Uşağınızı məktəbə belə hazırlayın – PSİXOLOQ YOLLARI GÖSTƏRİR

Hiperaktiv uşaqların valideynlərinə psixoloq tövsiyələri- Bunlar varsa...

Hiperaktiv uşaqların valideynlərinə psixoloq tövsiyələri- Bunlar varsa...

Məktəblilərin yaş xüsusiyyətləri- Akselerasiya nədir?

Məktəblilərin yaş xüsusiyyətləri- Akselerasiya nədir?

Uşaqlarda liderlik keyfiyyətini necə yaratmalı?

Uşaqlarda liderlik keyfiyyətini necə yaratmalı?

Hər bir valideyn övladını yaxşı tanımalı və fərdi xüsusiyyətlərini əsas götürməlidir..-Elşən Ramizoğlu

Hər bir valideyn övladını yaxşı tanımalı və fərdi xüsusiyyətlərini əsas götürməlidir..-Elşən Ramizoğlu

Valideyn-övlad münasibətlərinin  pedaqoji əsasları - Piralı Əliyev

Valideyn-övlad münasibətlərinin pedaqoji əsasları - Piralı Əliyev

Müəllim və psixoloqların  şagirdlərin həyata baxışlarının formalaşmasında rolu

Müəllim və psixoloqların şagirdlərin həyata baxışlarının formalaşmasında rolu

6 PEDAQOJİ MƏSLƏHƏT - ƏMƏKSEVƏRLİK

6 PEDAQOJİ MƏSLƏHƏT - ƏMƏKSEVƏRLİK

Qeybət və Uşaqlarımız..

Qeybət və Uşaqlarımız..

Cəzadan və ya  fiziki tənbehin uşaqlarımızın psixologiyasına mənfi təsiri varmı?

Cəzadan və ya fiziki tənbehin uşaqlarımızın psixologiyasına mənfi təsiri varmı?

Uşaq depressiyaları- VALİDEYNLƏR DİQQƏT!

Uşaq depressiyaları- VALİDEYNLƏR DİQQƏT!

Dəcəl, yoxsa hiperaktiv?– UŞAQLARINIZI TANIYIN!

Dəcəl, yoxsa hiperaktiv?– UŞAQLARINIZI TANIYIN!

"Hər bir məktəblinin şəxsi gigiyenası ailəsindən və özündən asılıdır”

"Hər bir məktəblinin şəxsi gigiyenası ailəsindən və özündən asılıdır”

UŞAQLARLA BÖYÜKLƏR KİMİ DAVRANMAYIN !

UŞAQLARLA BÖYÜKLƏR KİMİ DAVRANMAYIN !

Bakıda məktəbəhazırlıq qruplarında məşğələlər oktyabrın 2-də başlayacaq

Bakıda məktəbəhazırlıq qruplarında məşğələlər oktyabrın 2-də başlayacaq

“Məktəblərdə bir deyil, bir neçə psixoloqun olması daha faydalı olar”

“Məktəblərdə bir deyil, bir neçə psixoloqun olması daha faydalı olar”

Uşaqlar üçün idman növü seçərkən diqqətli olun- Aqressiya yaradır

Uşaqlar üçün idman növü seçərkən diqqətli olun- Aqressiya yaradır

Sarışan hallar nevrozu nədir?- Bu üsulla müalicə...

Sarışan hallar nevrozu nədir?- Bu üsulla müalicə...