Payız və qışda qrip qorxusu - Yoluxmamaq üçün bu QAYDALARA BAXIN
Soyuqdəymə zamanı bədənin müəyyən hissəsi ağrıyırsa, qripə yoluxduqda bütün bədən əzginləşir. Qrip yuxarı tənəffüs yollarının selikli qişalarının zədələnməsi ilə xarakterizə olunan kəskin virus infeksiyasıdır. Əsas simptomları titrəmə, qızdırma, boğaz ağrısı, əzələ ağrıları, kəskin baş ağrısı, öskürmə, zəiflik və ümumən narahatlıqdır. Qrip simptomları virusa yoluxmadan 1 və ya 2 gün sonra başlayır. Həkimlərin qənaətinə görə, qrip 3-5 gün ərzində inkubasiya dövrü keçirir. Əgər xəstəlik kəskinləşməyibsə bu müddət ərzində xəstə sağala bilər.
Bəs qripə yoluxmamaq üçün hansı qabaqlayıcı tədbirlər görülməlidir?
Həkimlər ilk növbədə qabaqlayıcı peyvəndlərdən istifadə etməyi məsləhət görürlər, məsələn qammaqlobilin, lakin onu da bilmək lazımdır ki, qripin müxtəlif növləri olduğundan bu peyvəndlər də müxtəlif olur. Odur ki, peyvəndlərdən yalnız həkim məsləhəti ilə istifadə etmək lazımdır.Əksər hallarda qripə tutulmuş xəstələrin böyük bir qismi evdə müalicə olunur. Belə xəstələr mütləq spirtli içkidən və siqaretdən imtina etməli və çoxlu istirahət etməlidirlər.
Yataq rejimi
Hərarət yüksək olduqda xəstə mütləq yataq rejiminə əməl etməlidir. Hərarət düşdükdən 1-2 gün sonra əvvəl yarıyataq, daha isə adi rejimə keçmək olar.
Bol maye qəbulu
Şirə, çay, kompot, mineral suların qəbul edilməsi hərarət zamanı çox vacibdir ki, bu zaman insan çoxlu maye itirir və orqanizmdə susuzlaşma inkişaf edə bilər. Xəstə gün ərzində 2 l-dən az olmayaraq maye qəbul etməlidir.Buraya soyuqdəymə əleyhinə təsiri güclü olan zoğal, moruq, qarağat və s. kimi mürəbbələrlə çay, limonlu su və ya çay, təbii meyvə şirələri daxildir.Onu da qeyd edək ki, çayla qəbul etdiyimiz mürəbbələr bişirilən zaman istinin təsirindən tərkibindəki lazımi vitaminləri itirdiyi üçün orqanizmi vitaminlə təmin etmək üçün deyil, hərarəti aşağı salan vasitə kimi qəbul olunur. Mümkün qədər çox qatıq yemək də əlverişlidir.
Qida
Xəstənin iştahası kəskin azalmış olur. Heç bir halda xəstə insanı zorla yedizdirməyin! Qrip zamanı (xüsusən hərarət yüksək olduqda) ətdən və ağır zülallı qidalardan, süddən, şirniyyat məhsullarından, qozdan imtina etmək lazımdır. Hərarət normaya düşdükdə ilk növbədə xəstəyə təzə toyuq bulyonu verin. Toyuğun dərisində çoxlu miqdarda "sistein" maddəsi vardır ki, o bəlhəmçıxaran təsirə malikdir. Bol qatıq yemək də məsləhət görülür.
Simptomatik müalicə
Bu müalicə xəstəliyi törədən viruslara təsir etməsə də, xəstənin vəziyyətini xeyli yüngünləşdirir. Qrip və soyuqdəymənin simptomları müxtəlif olduğuna görə xəstələr bir neçə dərman preparatlarından istifadə etməyə məcbur olurlar - hərarət salan prepartlar, öskürək, boğaz ağrısı, zökəm əleyhinə dərmanlar və s.
Hərarət salan dərmanlar
Bu qrup dərmanlar xəstənin vəziyyətini yaxşılaşdırır. Xüsusən bu uşaqlar, xroniki ürək və ağciyər xəstəlikləri olan və yaşlı insanlar üçün vacibdir. Hərarəti tam normaya salmağa cəhd etməyin, onun 1-1,5 C düşməsi xəstənin vəziyyətini xeyli yüngülləşdirir.
Hərarət salan dərmanların arasında - parasetamolu, ibuprofeni, aspirini, analgini qeyd etmək olar. Diqqət! Parasetamol tərkibli preparatlar heç bir halda alkoqol içkilərlə eyni zaman qəbul etmək olmaz!
Aspirin yalnız böyüklərdə istifadə oluna bilər. Onun uşaqlarda qrip və soyuqdəymə zamanı istifadə edilməsi çox ağır xəstəlik olan Rey sindromunun (qaraciyər və sinir sisteminin zədələnməsi) inkişaf etməsinə səbəb ola bilər.
Analgin yalnız digər hərarət salan preparatların istifadəsi nəticə vermədiyi halda əzələdaxili inyeksiya şəklində istifadə oluna bilər.
Hərarət salan dərmanlar yalnız hərarət 38,5 C yuxarı qalxdıqda qəbul etmək lazımdır. Əgər xəstə körpə uşaq, yaşlı və ya xroniki ürək, sinir, endokrin və ağciyər xəstəliyi olan insandırsa, hərarəti 38 C çatdıqda salmaq lazımdır.
Yüksək hərarət zamanı xardal kağızlardan, tibbi bankalardan və s. qan dövranı sürətləndirən vasitələrdən istifadə etmək olmaz! Hərarəti olan insanı isti bürüməyin! Bu hərarətin daha da qalxmasına gətirib çıxarır.
Boğaz ağrısı
Boğaz ağrısı zamanı mürəbbəli və ya ballı çay, soda qatılmış isti süd istifadə etmək olar. Boğazı kalendula, çobanyastığı, sürvə dəmləmələri ilə, duzlu (1/2 su + duz bıcağın ucunda) soda qatılmış su ilə qarqara edin. Apteklərdə boğaz ağrısı üçün çoxlu sayda spreylər, sorulma dərmanlar və s. satılır.
Zökəmin müalicəsi
Xəstələrin əksəriyyəti onların fikirincə tam "təhlükəsiz" olan damardaraldan damcılardan istifadəyə üstünlük verirlər. Lakin bu damcılar heç də tam təhlükəsiz deyillər. Təbii vasitələrindən burunu təmizləmək üçün duzlu sudan (1/2 stəkan su + bıcağın ucunda duz) və ya apteklərdə satılan tərkibində dəniz suyu olan damcılardan istifadə etmək lazımdır.
Öskürəyin müalicəsi
Soyuqdəymə zamanı öskürəyin müalicəsi üçün bal və limon əlavə olunmuş çaydan, soda əlavə olunmuş süddən istifadə etmək çox yaxşı nəticə verir.
Soyuqdəymə, qrip və antibiotiklər
Soyuqdəymə və qrip xəstəliklərinin müalicəsində antibiotiklərdən istifadə etmirlər. Məsələ ondadır ki, bu xəstəlikləri viruslar törədir. Antibiotiklər isə viruslara yox, yalnız bakteriyalara təsir edir. Bəzən soyuqdəymə və qrip zamanı ağırlaşmalar (ağ ciyərin, orta qulağın və s. iltihabı) inkişaf edir. Bu zaman antibiotiklər təyin olunur.
Virus əleyhinə preparatlar
Bu preparatlar həkim tərəfindən təyin olunur. Bu preparatların xəstəliyin ilk 24-36 saat ərzində istifadəsi yaxşı effekt verir - xəstəliyin müddəti və xəstəliyin fəsadlaşması riski azalır. Bundan əlavə virus əleyhinə praparatları sağlam ailə üzvləri ekstremal profilaktik tədbir kimi istifadə edə bilərlər.
Xəstəliyə yoluxmamaq üçün geyimin də böyük rolu var. Çalışmaq lazımdır ki, geyim sintetik deyil, təbii materiallardan hazırlanmış olsun.
Qrip çoxları üçün adi xəstəlik hesab olunsa da, vaxtında qarşısı alınmasa orqanizmdə fəsadlar yaradaraq meningit, astma, bronxit, qaymorit kimi xəstəliklərə yol aça bilər. Bu xəstəliklər isə əksər hallarda müalicə edildikdə, belə orqanizmdən tam sovrulmur.
