Coğrafiya İnstitutunda COVİD-19-la bağlı maraqlı layihə

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Coğrafiya İnstitutu günün reallığından irəli gələn əhəmiyyətli olan bir layihəyə imza atıb.

Qurumdan bildirilib ki, institutun direktoru, akademik Ramiz Məmmədovun rəhbərliyi ilə elmi müəssisənin əməkdaşları - Geoinformatika və kartoqrafiya şöbəsinin böyük elmi işçisi Yaşar Nəsibov və Xəzərin səviyyə problemi şöbəsinin elmi işçisi, coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru Elnur Səfərov, həmçinin bu layihə çərçivəsində əməkdaşlıq edilən Türkiyənin Samsun Universitetinin elmi işçisi Fatih Ocak tərəfindən "Covid-19 Azərbaycan Real Zamanlı Monitorinq Sistemi" tətbiqi işlənib hazırlanıb.

Quintessence C&S şirkətinin texniki dəstəyini alan layihənin əsas məqsədi ölkəmizdə, xüsusən dünyada geniş vüsət alan koronovirus pandemiyasının real zamanda monitorinqinin aparılmasıdır. Tətbiqdə dünya ölkələri və ayrıca olaraq, Azərbaycan üzrə pandemiya haqqında məlumatlar əks olunur və bu rəqəmlər sutka ərzində azı bir dəfə təzələnir.

Layihənin ideya rəhbəri Y.Nəsibovun bildirdiyinə görə, tətbiqdə istinad edilən dünya ölkələri üzrə məlumatlar Johns Hopkins Universiteti CCSE”ndən götürülüb. (https://systems.jhu.edu/research/public-health/ncov). Layihədə ESRI şirkətinin Coğrafi İnformasiya Sistemləri (CİS) texnologiyasından istifadə edilib. Azərbaycan üzrə pandemiya haqqında rəqəmlər Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın məlumatlarına, həmçinin https://koronavirusinfo.az saytına istinad edilməklə verilir.

Şəhər və rayonlar üzrə əhali, xəstəxana, çarpayı sayı və hər 10.000 nəfərə düşən çarpayı sayı, yaşı 65-dən yuxarı olan insanların sayı və s. kimi məlumatlarda Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatlarına istinad edilir. Azərbaycan üzrə vektor məlumatlarının müəlliflik hüquqları isə Coğrafiya İnstitutuna məxsusdur.

İnstitutdan bildirilib ki, bu tətbiq cəmiyyətin maarifləndirilməsi işlərində, təhsil və elmi araşdırmalarda istifadə edilə bilər. Sosial bir layihə olduğundan isə ticarət məqsədi ilə istifadəsi qəti qadağandır. Tətbiqdən yararlanan hər bir kəs sutka ərzində dünyada və ölkəmizdə virusa yoluxanların, yeni yoluxanların, sağalanların, vəfat edənlərin, aktiv COVİD- 19 xəstələrinin və aparılan testlərin sayı haqqında məlumat əldə edə biləcək. Bundan başqa, virusla mübarizə aparan ölkələrin sayını da buradan öyrənmək olar. Tətbiqdən istifadə etməklə, məkan analizlərinin təhlilinin aparılması, şəhər və rayonlar üzrə surətli axtarış verilməsi və digər funksiyaların da yerinə yetirilməsi mümkündür.

O da bildirilib ki, rəsmi qurumlar tərəfindən ölkə üzrə yalnız ümumi məlumatlar paylaşıldığından, pandemiyanın şəhər və rayonlar üzrə yayılması haqqında sutkalıq məlumatları (01.04.2020-ci il tarixi istisna olmaqla) tətbiqə daxil etmək mümkün olmayıb. Rəqəmlər əldə edilərsə, şəhər və rayonlar üzrə sutka ərzində pandemiyanın yayılma arealını da göstərmək olar.

Qeyd edək ki, istifadə edilən statistik məlumatlar Coğrafiya İnstitutunun əməkdaşları - elmi işçi Turanə Hüseynova və baş laborant Aygül Zülfüqarova tərəfindən hazırlanıb.

"Covid- 19 Azərbaycan Real Zamanlı Monitorinq Sistemi" tətbiqi ilə buradan tanış ola bilərsiniz: https://caspisnet.maps.arcgis.com/apps/dashboards/0f59111ebed64bbcb282bdd03a2e3a8f

muallim.edu.az