Naxçıvanda 1000-dən artıq papaqlı göbələk nümunəsi toplanılıb

AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun Bitki sistematikası şöbəsində Naxçıvanın mikobiotasının papaqlı göbələklərinin növ tərkibi, ekoloji xüsusiyyətləri, qurşaqlar üzrə yayılma qanunauyğunluqları sistemli şəkildə öyrənilir.

İnstitutdan verilən məlumata görə, 2006-cı ildən başlayaraq bu istiqamətdə tədqiqat aparan şöbənin böyük elmi işçisi, dosent Həmidə Seyidova tərəfindən muxtar respublikanın müxtəlif ərazilərindən 1000-dən artıq papaqlı göbələk nümunəsi toplanılıb.

Aparılan tədqiqatlar nəticəsində Naxçıvanın mikobiotasında 120 növ göbələyin yayıldığı, bunlardan 45 növün yeməli, 6 növün zəhərli, qalan növlərin isə yeməli olmayan növlərə aid olduğu müəyyən edilib.

Həmçinin, Naxçıvanda yayılan 2 papaqlı göbələk Morchella esculenta (L.) Pers. və Terfezia leonis Tul. növünün yayılma arealının azaldığı nəzərə alınaraq Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabına salınıb. Toplanılan göbələklərdən 4 cins, 18 növ Azərbaycan mikobiotası üçün ilk dəfə aşkar olunub.

Tədqiqatçı qeyd edir ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasının rəngarəng torpaq iqlim şəraiti, yabanı və mədəni bitki florasının zənginliyi burada müxtəlif taksonomik qruplara daxil olan göbələk aləminin də formalaşmasına səbəb olub. Onun sözlərinə görə, göbələklərin əmələgəlmə vaxtı, inkişaf müddəti və sonu hər növün bioloji xüsusiyyətlərindən, mühitin iqlim şəraitindən, xüsusən torpaq və havanın rütubətindən asılıdır. Naxçıvan ərazisində yeməli göbələklər demək olar ki, mart-oktyabr aylarında, müəyyən fasilələrlə əmələ gəlir. Onların məhsuldarlığı müəyyən illərdə bol olduğu halda, növbəti ildə nisbətən azalma ilə müşahidə edilir. Əsasən papaqlı göbələklərin inkişafı mart ayının axırlarından və aprelin əvvəllərindən başlayaraq Terfezia leonis, Morchellaesculenta, Lycoperdon perlatum və digər kiçik növlərin əmələ gəlməsi ilə başlayır. Morchellaesculenta və Lycoperdon perlatum növlərinə meşə və kolluqlarda , Terfezia leonis növünə isə bozqır və dağ ətəklərində rast gəlinir. muallim.edu.az